ارزیابی مدل ‌های پارامتری در بررسی بقای 5 ساله بیماران سرطان روده بزرگ شهر تهران

چکیده مقدمه: سرطان دومین علت مرگ در جهان است و سرطان روده بزرگ در بین سرطان‌ ها سومین آمار مرگ را داراست. بررسی عوامل موثر بر این سرطان در افزایش مدت بقای بیماران موثر است. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه مدل‌ های پارامتری و کاکس و شناسایی عوامل دموگرافیک و اقتصادی-اجتماعی موثر بر بقای 5 ساله بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ است. مواد و روش ها: در این مطالعه، جامعه مورد بررسی580 بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند که از اول فروردین 1384 تا آخر آبان 1385 در مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ثبت و به مدت 5 سال پیگیری شده‌ اند. مدل‌ های پارامتری نمایی، وایبل، لگ‌نرمال، لگ-لجستیک و گامای تعمیم‌ یافته و کاکس طبقه‌ بندی شده برازش داده شد. معیار اطلاع آکائیک و نمودار باقی‌ مانده کاکس اسنل برای مقایسه مدل ‌ها استفاده شد. یافته‌های پژوهش: از 580 بیمار، 34 درصد فوت کردند. 9/53 درصد مذکر و میانگین سن بیماران هنگام تشخیص8/11±63 بود. زمان بقای بیماران با عوامل سن هنگام تشخیص سرطان، جنسیت، سرپرست دوران کودکی، شهرداری محل سکونت و محل سرطان ارتباط داشت. نسبت خطر محاسبه‌ شده با مدل‌ های مختلف تقریباً مشابه بود. بر اساس معیار اطلاع آکائیک، مدل‌ های لگ-لجستیک و گامای تعمیم‌ یافته و بر اساس نمودار باقی ‌مانده کاکس اسنل، لگ-لجستیک مدل‌ های بهتری بودند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که مدل لگ-لجستیک بهترین برازش را داشت. با توجه به ارتباط عامل اجتماعی-اقتصادی شهرداری محل سکونت با زمان بقا، بهتر است در برنامه ‌ریزی ‌های سلامت، بهبود تعیین‌ کننده‌ های وضعیت اجتماعی-اقتصادی سلامت مدنظر قرار گیرد.